Kỹ thuật Feynman là gì? Kỹ thuật Feynman có bao nhiêu bước? Áp dụng kỹ thuật Feynman ra sao? Bài viết sẽ làm sáng tỏ các thắc mắc của độc giả.
Albert Einstein từng nói: “If you cannot explain it simply, you don’t understand it well enough” – Nếu bạn chưa thể giải thích một vấn đề một cách đơn giản thì bạn chưa thực sự hiểu nó.
Việc giải thích các khái niệm, vấn đề một cách đơn giản, dễ hiểu sẽ giúp bạn nâng cấp được khả năng học tập. Đây cũng là nền tảng cho một kỹ thuật dành cho người học đó là: Kỹ thuật Feynman.
Kỹ thuật Feynman xuất phát từ nhà vật lý học Richard Phillips Feynman (1918 – 1988). Ông là một nhà khoa học lỗi lạc người Mỹ, được nhiều người coi là một trong những nhà vật lý lý thuyết vĩ đại nhất và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử. Feynman đã cách mạng hóa lĩnh vực cơ học lượng tử và xây dựng lý thuyết về điện động lực học lượng tử. Ông đã đoạt giải Nobel Vật lý năm 1965
Các bước trong kỹ thuật Feynman
- Tưởng tượng bạn đang giải thích khái niệm hoặc vấn đề mà bạn muốn học với một học sinh 10 tuổi, bạn sẽ giải thích như thế nào?
- Sau khi thử giải thích, hãy tìm ra những phần bạn thấy chưa hiểu sâu sắc hoặc không biết cách giải thích. Quay lại nghiên cứu khái niệm này để hiểu nó rõ hơn
- Một lần nữa, hệ thống và làm chúng đơn giản nhất có thể
- Cuối cùng, nếu có thể, hãy đem khái niệm bạn đã học giải thích với người khác
Feynman đã sử dụng triệt để kỹ thuật dạy cho người khác này để đạt được những thành tựu to lớn trong suốt cuộc đời mình. Ông được bình chọn là một trong những nhà vật lý học có tầm ảnh hưởng lớn nhất mọi thời đại.
Quay lại khái niệm về khoa học về bộ não. Theo Peter C.Brown – Make It Stick đã định nghĩa quá trình học tập như sau: “Học tập là khả năng tiếp thu kiến thức và kỹ năng, chúng được mã hóa trong bộ nhớ để sẵn sàng có thể sử dụng vào việc giải quyết vấn đề hay tình huống trong tương lai”.
Trong định nghĩa này nêu rõ, quá trình học tập sẽ gồm ba giai đoạn chính: giai đoạn tiếp thu kiến thức, giai đoạn mã hóa hay cá nhân hóa kiến thức và giai đoạn nhớ kiến thức để sẵn sàng sử dụng trong tương lai.
Với kỹ thuật Feynman, người học có thể nâng cao được năng lực học tập trong giai đoạn mã hóa kiến thức. Cụ thể, với bước đầu tiên trong kỹ thuật này, sau khi đọc xong một khái niệm hoặc phương pháp mới hãy thử giải thích nó với một đứa trẻ 10 tuổi. Để làm được điều này, bạn phải vẽ lại và hệ thống lại kiến thức vừa học, sau đó tìm cách để giải thích nó một cách dễ hiểu nhất. Có thể vẽ khái niệm đó ra giấy bằng trí nhớ của bạn, sau đó tìm cách liên kết nó với những sự vật, hiện tượng hoặc khái niệm đơn giản khác để giải thích cho người nghe. Như vậy, chúng ta đang cá nhân hóa lại kiến thức. Hơn nữa, việc liên kết khái niệm mới với những khái niệm cũ và hồi tưởng lại giúp đưa các kiến thức mới vào trí nhớ dài hạn và lặp đi lặp lại nó, điều này dẫn tới tăng khả năng nhớ về khái niệm.
Tương tự, với bước thứ 2,3 và 4. Khi bạn viết ra một ý tưởng từ đầu đến cuối bằng ngôn ngữ đơn giản mà trẻ có thể hiểu được, bạn buộc mình phải hiểu khái niệm đó ở mức độ sâu hơn và đơn giản hóa các mối quan hệ và kết nối giữa các ý tưởng. Bạn có thể giải thích rõ hơn lý do đằng sau mô tả của bạn về cái gì. Các thuật ngữ đơn giản có thể được sắp xếp lại và dễ dàng kết hợp với các từ khác để truyền đạt quan điểm của bạn. Khi bạn có thể nói điều gì đó theo nhiều cách bằng các từ khác nhau, bạn thực sự hiểu điều đó. Có thể giải thích điều gì đó theo cách đơn giản, dễ tiếp cận cho thấy bạn đã hoàn thành công việc cần thiết để tìm hiểu. Bỏ qua nó dẫn đến ảo tưởng về kiến thức – một ảo tưởng có thể nhanh chóng bị phá vỡ khi gặp thử thách.
Nói về ảo tưởng của sự học, giáo sư Barbara trong quyển sách “cách chinh phục toán và khoa học” có chỉ ra “Việc đọc đi đọc lại một cuốn sách hoặc google, các clip trên youtube, bạn đang ảo tưởng những nội dung này đang có trong não mình…” Nhưng không phải vậy. Cũng bởi việc mở sách ra đọc luôn dễ hơn hồi tưởng, nên nhiều sinh viên vẫn duy trì ảo tưởng này vì thế học tập rất thiếu hiệu quả . Kỹ thuật Feynman giúp chúng ta có một chiến lược học tập tốt và hiệu quả hơn, cũng như tránh xa sự ảo tưởng sức mạnh về việc học kể trên.
Ứng dụng kỹ thuật Feyman tại nơi làm việc
Kỹ thuật Feyman đã được ứng dụng rộng rãi tại các Doanh nghiệp để nâng cao kiến thức và đóng góp vào quá trình phát triển không ngừng. Cụ thể, bạn có thể dễ dàng bắt gặp các chương trình sau tại nhiều mô hình Doanh nghiệp trong và ngoài nước:
Xây dựng đội ngũ giảng viên nội bộ: Một đội ngũ những người giàu kinh nghiệm chuyên môn được chọn ra và đào tạo kỹ năng giảng dạy. Sau đó, những đội ngũ này xây dựng lại các kiến thức chuyên môn thành các bài giảng và truyền dạy lại cho đội ngũ kế cận. Việc này, không những giúp Doanh nghiệp sẵn sàng những nguồn lực trong tương lai, mà bản thân người giàu chuyên môn cũng tìm ra định hướng và ý nghĩa của nghề nghiệp, đồng thời nâng cao khả năng học tập của bản thân họ.
– Một hình thức khác bạn hay bắt gặp tại các Doanh nghiệp là các buổi chia sẻ kiến thức trong khoảng thời gian ngắn 15 phút – 30 phút.
– Các chương trình buddy và mentors tại nhiều Doanh nghiệp nước ngoài cũng là cách để các kỹ sư và những người giàu kinh nghiệm có thể luyện tập kỹ thuật Fynman
Áp dụng kỹ thuật Feyman tại gia đình
Việc học không chỉ dành cho bạn mà cho tất cả mọi người. Hãy nghĩ làm thế nào để ứng dụng kỹ thuật bạn vừa được chia sẻ với gia đình mình, đặc biệt là các thế hệ tương lai. Hãy đưa ra những thử thách này cho con bạn, rồi bạn sẽ thấy chúng tiến bộ rõ rệt trong việc học mà chính bạn không ngờ tới.
– Tổ chức những buổi đọc sách gia đình hàng tuần, mọi người trong nhà cùng nhau kể lại những gì đã đọc được trong sách
– Hàng ngày, để con dạy lại bạn hoặc những đứa em về những gì con đã học tại trường A journey of a thousand miles begin with a single step
– Con đường vạn dặm bắt đầu từ những bước đi đầu tiên. Hãy cùng Siw bắt đầu hành trình kiến thức của mình để trở nên tốt hơn mỗi ngày.
